Ngược dòng lịch sử, thị trấn Triệu Sơn tuy mới được thành lập 35 năm, nhưng từ xa xưa đây vốn là vùng đất cổ có cư dân sinh sống từ rất sớm, từ thời Triệu Thị Trinh dấy binh khởi nghĩa, cũng như giai đoạn sau này; vào thời kỳ khởi nghĩa Lam Sơn, một số công thần được phong lộc điền đã về vùng đất này để lập nghiệp. Trước khi được thành lập thị trấn Triệu Sơn thuộc các làng của các xã Minh Châu, Minh Sơn, Minh Dân, Dân Lực. Thị trấn Triệu Sơn được hình thành từ một địa danh rất quen thuộc: Quán Giắt, ngã tư Giắt; câu hỏi Quán Giắt có từ bao giờ và tại sao lại có không những tồn tại bao đời trong dân cư địa phương mà còn tốn nhiều giấy bút của các nhà nghiên cứu, chỉ biết rằng nó đã tồn tại rất lâu đời.

Ngã tư thị trấn Triệu Sơn những năm 1990


Ngã tư thị trấn Triệu Sơn hôm nay
 

     Sự kiện thành lập Thị trấn Triệu Sơn được thành lập, ngày 03/6/1988, đây không chỉ đơn thuần là việc tách, nhập, lập nên một đơn vị hành chính mới, mà quan trọng hơn, đây là bước đi mở đầu cho sự nghiệp CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn mà cụ thể ở đây là quá trình đô thị hóa ở huyện Triệu Sơn. Khi mới thành lập, ban đầu thị trấn Triệu Sơn có tổng diện tích tự nhiện là 114,48 ha, dân số 978 hộ, gồm 3.765 nhân khẩu và được chia thành 4 khu phố là: Phố Lê Lợi, phố Bà Triệu, phố Giắt và phố Tô Vĩnh Diện; các công trình phúc lợi còn nhiều thiếu thốn, hệ thống đường điện, đường giao thông, trường học, trạm y tế hầu hết chưa đáp ứng nhu cầu của người dân; người dân chủ yếu là sản xuất nông nghiệp.
     Để khuyến khích nhân dân áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật – công nghệ vào sản xuất kinh doanh, nhằm tăng năng xuất lao động, nâng cao đời sống vật chất cho người dân, Đại hội Đảng bộ thị trấn Triệu Sơn khoá III, nhiệm kỳ 1995 – 2000 đưa ra các giải pháp đồng bộ về phát triển nền kinh tế, trong đó ưu tiên cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng giảm dần tỉ trọng nông nghiệp, tăng nhanh tỉ trọng tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ và thương mạị; đến năm 2000, tổng giá trị sản xuất trên địa bàn thị trấn đạt gần 5 tỷ đồng, tăng 25% so với năm 1995, vượt 30% so với kế hoạch đề ra, có thể nói đây là giai đoạn có ý nghĩa tạo sự đột phá mở ra hướng phát triển mới cho thị trấn Triệu Sơn, đó là tập trung phát triển Công nghiệp, dịch vụ thương mại.
    Đến tháng 7/2005, thực hiện Chỉ thị 364/TTg của Thủ Tướng Chính phủ về việc mở rộng địa gíới hành chính. Diện tích tự nhiên của thị trấn được cắt thêm từ các xã Minh Sơn, Minh Dân, Minh Châu và xã Dân Lực; nâng tổng diện tích tự nhiên của Thị trấn Triệu Sơn lên 179,84 ha. Dân số 1.971 hộ với 7.973 nhân khẩu, được chia làm 8 phố.
     Tháng 12/2019 thực hiện Nghị Quyết số 786 ngày 16/10/2019 của Uỷ ban thường vụ quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh Thanh Hóa, đã sáp nhập các xã Minh Châu, Minh Dân, vào thị trấn Triệu Sơn, sau khi sáp nhập thị trấn Triệu Sơn có diện tích tự nhiên là 8,50km2 với 4.187 hộ và 16.389 khẩu. Với yếu tố là thị trấn trung tâm đang có bước chuyển mình mạnh mẽ, cùng với đó xã Minh Dân năm 2012 là một trong 3 xã đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa đạt chuẩn NTM; xã Minh Châu lúc đó đã cơ bản hoàn thành các tiêu chí NTM, cơ sở vật chất và các công trình phúc lợi khá hoàn thiện hoạt động kinh tế và đời sống nhân dân khá đồng đều, do đó việc mở rộng thị trấn Triệu Sơn đã tạo ra những yếu tố thuận lợi để thị trấn Triệu Sơn, bứt phát vươn lên, phát triển đa dạng các loại hình kinh tế, thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển, xây dựng thị trấn trở thành thành đô thị văn minh, an toàn, thân thiện và bền vững; với việc mở rộng thị trấn, Đảng bộ thị trấn Triệu Sơn trở thành Đảng bộ lớn nhất toàn huyện với trên 1200 Đảng viên tham gia sinh hoạt.

Khu công sở thị trấn Triệu Sơn.


Đường đôi thị trấn Triệu Sơn.

Cổng chào Phố Bà Triệu thị trấn Triệu Sơn.
 

       Trải qua 8 kỳ Đại hội, mỗi nhiệm kỳ Đảng bộ đều tập trung đẩy mạnh công tác chỉ đạo phát triển kinh tế thị trấn về mọi mặt, ưu tiên phát huy lợi thể để phát triển CN-DV, thương mại trên địa bàn. Phát huy lợi thế trung tâm của huyện, các công ty, doanh nghiệp, các cơ sở sản xuất trên địa bàn đã chủ động đổi mới phương thức hoạt động, đầu tư cơ sở vật chất, mở rộng quy mô kinh doanh, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động; tổng số cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn đến quý I/2023 đạt 1.452 cơ sở. Các siêu thị, cửa hàng tiện ích, siêu thị mini, cửa hàng nông sản sạch, chất lượng cao được các nhà đầu tư và nhân dân chú trọng đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao. Trên địa bàn thị trấn hiện có 125 công ty, doanh nghiệp và hàng trăm cơ sở sản xuất kinh doanh như: Cơ khí, sản xuất mộc dân dụng, may mặc; nhiều cửa hàng kinh doanh có hiệu quả, đã thu hút trên 7 ngàn lao động có việc làm thường xuyên, tạo ra nguồn thu nhập chính cho người dân thị trấn.
      Đến nay, tổng diện tích gieo trồng cây hàng năm đạt 901,6ha, trong đó cây lúa đạt 770 ha, năng suất lúa bình quân hàng năm đạt 61,0 ta/ha. Sản lượng lương thực bình quân hàng năm ổn định ở mức trên 4.500 tấn. Giai đoạn 2020-2022 thị trấn đã chỉ đạo chuyển đổi được 23,7 ha từ đất lúa kém hiệu quả sang cây trồng khác có giá trị kinh tế cao hơn. Tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh giống, vật tư chăn nuôi; thực hiện tốt các biện pháp phòng chống dịch bệnh cho đàn gia súc, gia cầm; quản lý tốt công tác vệ sinh ATTP nhằm phát triển chăn nuôi một cách bền vững; cung cấp các sản phẩm an toàn, chất lượng, năm 2020 được công nhận thị trấn ATTP, chợ an toàn thực phẩm; năm 2022 đạt thị trấn ATTP nâng cao; có 2 sản phẩm được công nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh.
      Đến nay, phần lớn số hộ dân trên địa bàn có mức sống khá giả, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,79% . Thu nhập bình quân đầu người năm 2022 đạt 61,7 triệu đồng, gấp 1,74 lần năm 2015.
Thị trấn Triệu sơn có 100% số tổ dân phố được công nhận phố văn hóa, có 2 Tổ dân phố được công nhận kiểu mẫu, tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 95%. Duy trì tốt các đội văn nghệ quần chúng ở các tổ dân phố; thành lập được 7 câu lạc bộ thể thao, các hoạt động lễ hội, bảo tồn phát huy các di tích lịch sử được chú trọng.Thị trấn Triệu Sơn đã phát động xây dựng thị trấn Triệu Sơn đạt chuẩn đô thị văn minh giai đoạn 2022-2024, hướng tới xây dựng thị trấn kiểu mẫu. Hoàn thành công tác chuyển đổi số theo quy định tại Quyết định số 969 của UBND tỉnh giai đoạn 2022-2025.
    Về giáo dục thị trấn Triệu Sơn hiện có 8 trường học, đến nay 8/8 trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ1, cơ sở vật chất trường lớp được đầu tư theo hướng đồng bộ; chất lượng giáo dục luôn đứng tốp đầu và là điểm sáng về giáo dục của huyện; trường tiểu học Kim Đồng, trước kia là trường Tiểu học thị trấn Triệu Sơn là một trong những trường đạt chuẩn Quốc gia đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa và đã được nhận Huân chương Lao động hạng Ba.
     Công tác khám chữa bệnh cho nhân dân luôn được quan tâm; thực hiện tốt các chương trình tiêm chủng mở rộng; công tác quản lý ATTP trên địa bàn được quản lý tốt, thường xuyên kiểm tra công tác VSMT theo các chỉ tiêu được phân công, trẻ từ 1 đến dưới 6 tuổi được uống vitamin A đầy đủ kịp thời; thị trấn Triệu sơn đã thực hiện thành công các nội dung chương trình phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn theo chỉ đạo của cấp trên.
      Lĩnh vực quốc phòng được chú trọng với phương châm giữ vững ổn định chính trị ngay từ cơ sở, xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân. Duy trì nghiêm chế độ trực sẵn sàng chiến đấu, đảm bảo ANTT trên địa bàn, luôn hoàn thành chỉ tiêu giao quân hàng năm; tham gia huấn luyện, diễn tập đạt kết quả cao, 3 năm liên tục từ năm 2020-2022 được Chính ủy QK 4 công nhận là đơn vị quyết thắng.
      Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được quan tâm theo hướng nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác điều hành của Đảng bộ, xây dựng Đảng bộ, chi bộ TSVM. Đội ngũ Đảng viên không ngừng tăng về số lượng và chất lượng (số đảng viên mới kết nạp của Đảng bộ thị trấn luôn đạt và vượt chỉ tiêu giao, riêng năm 2021, vượt 136%). Đội ngũ cán bộ, Đảng viên luôn tiên phong, gương mẫu, tạo được đồng thuận trong nhân dân, thị trấn Triệu Sơn là đơn vị có nhiều mô hình trong thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh của huyện.
      Thực hiện Nghị quyết 12 của Huyện uỷ Triệu Sơn về việc mở rộng, nâng cấp đường giao thông nội phố.Thị trấn Triệu Sơn đã tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động nhân dân tham gia, với phương châm, thực hiện Nghị quyết gắn với các tiêu chí xây dựng đô thị văn minh. Đến nay đã triển khai và vận động 367 hộ nhân dân các tổ dân phố thực hiện hiến đất, mở rộng được 6,401km; với diện tích 6.651m2.
     Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thị trấn Triệu Sơn khoá VIII, nhiệm kỳ 2020- 2025 đưa ra 26 chỉ tiêu về phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Đảng. Qua 3 năm thực hiện, đến nay đã có 10 chỉ tiêu thực hiện đạt và vượt mục tiêu đề ra; có 9 chỉ tiêu đạt trên 80% và 7 chỉ tiêu đạt trên 70%, dự kiến đến hết năm 2024 thị trấn sẽ hoàn thành và hoàn thành vượt mức 26/26 chỉ tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng bộ đã đề ra.
      Với mục tiêu xây dựng thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị vào năm 2024, hướng tới xây dựng thị trấn kiểu mẫu. Nhận thức được điều đó, cấp ủy, chính quyền thị trấn Triệu Sơn đã và đang triển khai nhiều giải pháp thiết thực, nỗ lực hoàn thành mục tiêu đạt chuẩn đô thị văn minh, thị trấn kiểu mẫu vào năm 2024. Trong đó điểm nhấn là xây dựng đô thị văn minh, an toàn, thân thiện là điểm đến và là vùng đô thị đáng sống của mọi người; tập trung vào xây dựng thị trấn an toàn về VSMT; VS ATTP; ANTT đảm bảo; xây dựng đô thị thân thiện tập trung vào 3 nội dung: Người dân thị trấn nói lời hay, làm việc tốt và hành động thân thiện. Đến nay sau 1 năm phát động xây dựng đô thị văn minh, thị trấn Triệu sơn đã đạt được 44/52 tiêu chuẩn trong bộ tiêu chí văn minh đô thị.
     Kế thừa và phát huy những thành tựu, thành quả của 35 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Huyện ủy, HĐND và UBND huyện, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thị trấn Triệu Sơn tiếp tục đoàn kết, sáng tạo vượt qua mọi khó khăn thử thách viết tiếp những trang sử mới, tô thắm thêm truyền thống vẻ vang, quyết tâm xây dựng thị trấn Triệu Sơn đạt đô thị văn minh, thị trấn kiểu mẫu năm 2024, góp phần cùng Đảng bộ, quân và nhân dân trong huyện xây dựng huyện Triệu Sơn đạt chuẩn huyện NTM nâng cao vào năm 2024 và trở thành thị xã trước năm 2030.

                                                             Bài: Thùy Dung 
                                                            Ảnh: Trung tâm VH,TT,TT và DL Triệu Sơn.